Nie wszyscy lubimy się uczyć. Często dlatego, że zwrot “skuteczna nauka” kojarzy nam się z siedzeniem przy biurku na niewygodnym krześle i przerabianiu mozolnie strona po stronie wybranego materiału. Tymczasem nauka wcale nie musi tak wyglądać – co więcej, może być bardzo przyjemna!
Aby zmienić złe nawyki, najpierw musisz je poznać i rozpracować. Jeśli masz do opanowania jakiś materiał, to w jaki sposób się do tego przygotowujesz? Odpowiedz na poniższe pytania.
- Jak wygląda miejsce, w którym się uczysz?
- Co robisz w trakcie nauki – chodzisz, siedzisz, leżysz, a może ćwiczysz, słuchając podcastów?
- Kiedy się uczysz – rano, wieczorem, a może w nocy?
- Ile czasu poświęcasz na naukę?
- Czy w trakcie nauki robisz przerwy?
- Czy dzielisz materiał na porcje?
Na koniec do każdej z powyższych odpowiedzi dopisz informację, dlaczego tak robisz. Odpowiedź na pytanie “dlaczego” jest o tyle istotna, że dowiesz się dzięki niej, czy faktycznie jest Ci wygodnie uczyć się np. rano, czy tylko wtedy masz czas (to jest, oczywiście, poza Twoją kontrolą). Ale jeśli np. tak jest dlatego, że Cię nauczono, iż skuteczna nauka jest możliwa tylko w godzinach rannych, bo wtedy mózg jest wypoczęty – możesz chcieć zweryfikować to twierdzenie.
Skuteczna nauka – często powtarzane mity
Na temat uczenia się panuje wiele, niestety bardzo często powtarzanych, fałszywych twierdzeń. Często nieświadomi tego faktu podporządkowujemy się im i przez to nasza nauka jest mniej efektywna, a my dochodzimy do wniosku, że nie lubimy się uczyć i że jest to trudny i mozolny proces. Dużą winę ponosi program szkolnictwa, który nie wykształca w uczniach kreatywnego podejścia do samego procesu uczenia się.
- Najlepiej uczyć się rano
Wspomniałem wyżej na temat tego mitu. Prawdopodobnie wziął się on z faktu, że zajęcia lekcyjne z przyczyn ogólnej organizacji odbywają się od rana do godzin wczesnopopołudniowych. Jednak wcale nie oznacza to, że nauka jest wtedy najbardziej efektywna! Nasze mózgi pracują w różny sposób – bardzo dobrze to widać na przykładzie osób, które lubią bardzo późno chodzić spać i tych, które kładą się wcześniej.
- Najlepiej uczyć się w ciszy
Rozpraszanie umysłu w trakcie pracy nie jest wskazane, jednak niektóre osoby czują dodatkową stymulację, gdy słuchają ulubionej muzyki. Nie wszyscy potrzebują bibliotecznej ciszy, aby przyswoić wiedzę.
- Nie powinno się odrywać od nauki
To chyba skutkujący największymi negatywnymi konsekwencjami mit. Skuteczna nauka nie trwa długo – nie jest wielogodzinnym posiedzeniem, ale raczej krótkimi, merytorycznymi spotkaniami z materiałem. I tutaj nie ma wyjątków.
Jakie są zatem faktyczne zasady skutecznej nauki?
- Poznaj swój dobowy rytm i wsłuchaj się w niego. Kiedy czujesz, że Twój mózg jest na najwyższych obrotach? Kiedy jesteś najbardziej kreatywny i pomysły najłatwiej Ci przychodzą? To jest Twój czas na naukę!
- Polub metodę baby steps. Każdy materiał da się podzielić na mniejsze partie o zbliżonej wielkości – im ich więcej, tym lepiej! W czasie przeznaczonym na naukę ustal, ile takich “kawałków naukowego tortu” jesteś w stanie zjeść. Weź pod uwagę, żeby nie przesadzić.
- Ucz się często, ale krótko. Skuteczna nauka wyklucza się z nadmierną dawką informacji i… nudą. A niestety, Twój mózg pracując na wysokich obrotach często popada w stagnację powodowaną nadmiernym natłokiem informacji i po prostu się wyłącza. To jak z ciekawym, ale zbyt długim wykładem – po godzinie będziesz odczuwać zmęczenie i nie zapamiętasz części wywodu. Nie bez powodu najlepsi i najbardziej skuteczni mówcy nie mówią dłużej, niż 45 minut.
- Posłuchaj swojego ciała i zaufaj mu. Jeśli w trakcie nauki, zamiast siedzieć, masz ochotę spacerować, robić przysiady, albo przeciwnie – leżeć w łóżku czy na podłodze, dokładnie to zrób. Bardzo niewielka grupa ludzi jest klasycznymi “wzrokowcami”, którzy do przyswajania informacji potrzebują jedynie tekstu. Większość z nas potrzebuje pobudzenia jeszcze innych zmysłów – nawet smaku! Możesz zatem chcieć pogryzać orzechy, albo pić dużą ilość ulubionej herbaty.
- Rób powtórki. Najlepiej w nietypowych miejscach i sytuacjach. Gdy bierzesz prysznic, biegasz, jeździsz na rowerze czy stoisz w korku. W ten sposób wzmacniasz połączenia neuronowe, a Twój mózg przestaje kojarzyć dane informacje z konkretnym otoczeniem – na przykład pokoju, w którym zwykle się uczysz.
Na koniec pamiętaj, że skuteczności nauki nie mierzy się mozołem, z jakim się ją zdobywa. Więc porzuć złe nawyki na korzyść przyjemniejszych i bardziej efektywnych!
Wiktor Piskulak
prakseolog, specjalista ds. komunikacji, Product Manager w www.wiecejnizedu.pl
[ad name=”HTML”]
